สิ่งที่น่าสนใจเพิ่มเติมหลังผู้วิจัยได้สัมผัสวิถีชุมชนแต่ละแห่ง คือมิติด้านภูมิประเทศและวัฒนธรรมมีส่วนสำคัญต่อโอกาสทางการศึกษาของเด็กยากจนเช่นกัน จากการสังเกตพฤติกรรมนักเรียน ณ โรงเรียนชายขอบหรือโรงเรียนที่มีบริเวณติดชายแดนประเทศเพื่อนบ้านพบว่า เด็กต่างชาติอย่างพม่าและลาวประสบปัญหาค่าใช้จ่ายเรื่องการเดินทางข้ามฝั่งมาเรียนที่ไทย บางครั้งต้องหยุดเรียนเพื่อกลับบ้านไปช่วยผู้ปกครองทำงานหาเงิน เช่นเดียวกับนักเรียนบนดอย ที่จำเป็นต้องขาดเรียนไปช่วยงานครอบครัวเมื่อถึงฤดูเพาะปลูกหรือฤดูเก็บเกี่ยว
ระบบสวัสดิการสังคมและสาธารณสุข การพัฒนาอย่างทั่วถึง
คู่มือหรือแนวทางการให้บริการสำหรับผู้รับบริการหรือผู้มาติดต่อ
การประชาสัมพันธ์ให้เห็นถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา สามารถทำให้ผู้คนตระหนัก และเข้าใจถึงปัญหาได้ดีมากยิ่งขึ้น การแพร่กระจายข่าวสารเพื่อสร้างความตระหนักรู้ อาจทำได้โดยการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อช่องทางต่างๆ เช่น โซเชียลมีเดียที่เข้าถึงผู้คนได้อย่างหลากหลาย ง่ายดาย และรวดเร็ว หรืออาจเป็นการประชาสัมพันธ์ผ่านโครงการ หรือหน่วยงานต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ และมีส่วนเกี่ยวข้อง ซึ่งจะช่วยให้ข้อมูลข่าวสารที่เกี่ยวกับปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาถูกสื่อสารไปถึงประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ภูมิลำเนา และสภาพแวดล้อมของผู้เรียน
ดร.อารี อิ่มสมบัติ : ปักหมุดจุดเหลื่อมล้ำโรงเรียนในพื้นที่ห่างไกล จากดอยสูง จ.เชียงราย ถึงแดนใต้ จ.สุราษฎร์ธานี
ปัญหาความไม่เท่าเทียมกันทางการศึกษาในไทย เกิดขึ้นมาจากทั้งสาเหตุปัจจัยในระดับโครงสร้างทางสังคม และปัจจัยส่วนบุคคล ทำให้เด็ก และเยาวชนจำนวนมากต้องเสียโอกาสที่ดีในการได้รับการศึกษา ซึ่งเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กที่ควรได้รับ อีกทั้งการพัฒนา และการส่งเสริมการเรียนรู้อย่างไม่เท่าเทียมกัน อาจส่งผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศชาติในอนาคตด้วยเช่นกัน
เดินหมากธุรกิจอย่างไรในเกมกระดานโลก
ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ปัญหา และแนวทางแก้ไข
ขาดประสิทธิภาพการสอนทักษะการคิด และอารมณ์
แก้วิกฤต (การเรียนรู้) ที่มองไม่เห็น: หาช่องว่าง ทำการประเมิน และออกมาตรการที่ปฏิบัติได้จริง
ดร.อารีย์ อิ่มสมบัติ เกริ่นว่าความเหลื่อมล้ำระหว่างโรงเรียนขนาดใหญ่และโรงเรียนขนาดเล็กส่วนใหญ่มักมีสาเหตุจากงบประมาณที่ไม่เท่ากัน ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา และความห่างไกล ทุรกันดาร จนการดูแลไปไม่ถึง หากมองภาพรวมในประเทศไทย โรงเรียนภายใต้สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.
ถึงตอนนี้ บางคนอาจตั้งคำถามว่าโรงเรียนเรียนขนาดเล็ก เด็กก็น้อย ทำไมครูต้องเพิ่มจำนวนให้เท่ากับเด็ก? ดร.อารีย์ ให้คำตอบว่าแม้จำนวนเด็กจะน้อย แต่พวกเขาก็เรียนคนละชั้น อายุไม่เท่ากัน นอกจากนี้ครูหลายคนยังมีภาระอื่นๆ นอกจากการสอน ทั้งทำกับข้าว ขับรถรับส่งก็มี บางแห่งยังทำหน้าที่เป็นภารโรง ครูหนึ่งคนจึงต้องรับภาระค่อนข้างเยอะและยังมีค่าสาธารณูปโภคที่ไม่แตกต่างกับโรงเรียนขนาดใหญ่อื่นๆ อีกด้วย
เพื่อไม่ให้เด็กและเยาวชนหลุดจากระบบการศึกษาไปมากกว่านี้ นอกจากภาครัฐจะพิจารณาในฐานะที่เป็นเรื่องเร่งด่วน และมีมาตรการในการช่วยเหลือดูแลกลุ่มเด็กที่มีปัญหาการเข้าถึงระบบการศึกษาและมีประสิทธิภาพ เราทุกคนในสังคมที่อยากเห็นประเทศไทยขับเคลื่อนไปสู่อนาคตที่ดีก็สามารถช่วยกันคนละไม้คนละมือคอยประคับประคอง มอบโอกาสและช่วยกันโอบอุ้มเด็กๆ ไม่ให้หลุดจากระบบการศึกษา ให้สามารถก้าวเดินไปสู่อนาคตที่พวกเขาคาดหวังไว้ได้ ถือเป็นจุดเริ่มต้นและก้าวสำคัญของระบบการศึกษาไทย